Traditioneel het meest gebruikt bij kwalitatief onderzoek is focusgroep onderzoek (groepsdiscussie). In het algemeen gaat het om 6 tot 8 personen die uitgenodigd worden mee te denken naar aanleiding van een onderzoeksvraag. Het kunnen bijvoorbeeld experts zijn op hun vakgebied of een groep consumenten die door middel van focusgroepen een nieuw product beoordeelt.
Focusgroep kwalitatief onderzoek
Er wordt een leidraad gebruikt van gesprekspunten en respondenten worden aangemoedigd alles aan de orde te stellen wat hen van belang lijkt. Op deze wijze kunnen ook gesprekspunten aan de orde komen die men van tevoren niet in het vizier had. Door in een groep te praten is het mogelijk dat men reageert op elkaars opmerkingen, elkaar aanvult of tegenspreekt. Ook komen nieuwe ideeën op of vindt men erkenning of bijval. Het is van groot belang dat de moderator getraind is zodat respondenten zich vrij voelen hun mening te geven zonder gestuurd te worden. Respondenten worden geselecteerd op basis van kenmerken die van belang zijn voor het onderzoek (bijvoorbeeld productgebruik, leeftijd of sexe).
Uiteraard maken wij tijdens de groep gebruik van methoden die aansluiten bij de vraagstelling van het onderzoek. Dat is maatwerk.
Focusgroep opzetten
In de meeste gevallen is het mogelijk dat de opdrachtgever meekijkt in een meekijkruimte. Aanvullende mogelijkheden zijn:
- Opname op video en audio
- Simultaan vertaling (bij internationaal onderzoek)
- Uiteraard het leiden van de groepen en de analyse en de rapportage
- Locatie: We maken in de meeste gevallen gebruik van externe faciliteiten die zeer goed geoutilleerd zijn voor kwalitatief onderzoek. Maar groepen worden desgewenst ook gedaan op kantoor bij de opdrachtgever of bij de respondenten thuis of op de werkplek.
Voordelen focusgroep?
Voordeel van de focusgroep aanpak is de interactie in de groep die het mogelijk maakt tot nieuwe inzichten te komen. Ook is het mogelijk individueel of in kleine subgroepjes opdrachten te doen en deze in de groep te bespreken of aan elkaar te presenteren. Op deze wijze kan de focusgroep het karakter van een workshop krijgen. En bovendien kunnen individuele opvattingen en groepsdynamiek op deze wijze gecombineerd wat de uitkomsten betrouwbaarder maakt.
Zie ook: 20 tips voor kwalitatief onderzoek, FAQ kwalitatief onderzoek